Prawo gospodarcze
Prawo gospodarcze reguluje prawa i obowiązki przedsiębiorców, a także normuje stosunki prawne, które związane są z prowadzoną przez nich działalnością. Dotyczy to również relacji z osobami fizycznymi, czyli konsumentami.
Regulacje prawa gospodarczego
Prawo gospodarcze koncentruje się na porządkowaniu m.in.:
Prawo gospodarcze tworzy wiele ustaw i rozporządzeń, które dotyczą prowadzenia działalności gospodarczej. Źródła tego prawa znajdziemy też w konstytucji RP, umowach międzynarodowych, uchwałach rad gmin czy rad miasta.
Przepisy dotyczące biznesu obejmują m.in.:
- prawo spółek handlowych – reguluje tworzenie, funkcjonowanie i likwidację spółek, zarządzanie nimi, prawa i obowiązki akcjonariuszy oraz strukturę organizacyjną przedsiębiorstw, kodeks spółek handlowych normuje życie spółek prawa handlowego, kapitałowych (z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjnej, prostej spółki akcyjnej) oraz spółek osobowych (jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej);
- działalność spółki cywilnej, która podlega kodeksowi cywilnemu;
- prawo przedsiębiorców – reguluje podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej, a także prawa i obowiązki przedsiębiorców, w tym prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą (JDG) oraz zasady prowadzenia działalności nierejestrowej (nierejestrowanej);
- prawo własności intelektualnej – chroni prawa do wynalazków, znaków towarowych, praw autorskich i innych aktywów intelektualnych przedsiębiorstw;
- prawo konkurencji – zapobiega nieuczciwej konkurencji, monopolom i praktykom antykonkurencyjnym, które mogą zaszkodzić rynkowi, na straży uczciwej konkurencji na rynku stoi UOKiK;
- prawo podatkowe – określa zasady opodatkowania przedsiębiorstw i regulacje dotyczące rozliczeń podatkowych;
- prawo pracy – reguluje relacje między pracodawcami a pracownikami, w tym kwestie zatrudnienia, wynagrodzenia, bezpieczeństwa pracy i praw pracowników;
- prawo konsumenckie – ochrona konsumentów przed nieuczciwymi praktykami biznesowymi oraz określa obowiązki przedsiębiorstw wobec klientów.
Prawo gospodarcze reguluje kwestie dotyczące całego życia firm i przedsiębiorców, od kwestii posiadania firmowej pieczątki, przez rękojmię, najem okazjonalny, zasady przejścia z etatu na B2B, RODO, po raportowanie ESG, zasady rezydencji podatkowej czy egzekucji komorniczej.
Rodzaje prawa gospodarczego
Prawo gospodarcze dzieli się na:
- gospodarcze publiczne,
- prywatne.
Oba rodzaje prawa gospodarczego uzupełniają się. Spójrzmy, co obejmują.
Prawo gospodarcze publiczne to zbiór przepisów regulujących relacje między przedsiębiorcami a organami administracji publicznej.
Koncentruje się na normowaniu zasad prowadzenia działalności gospodarczej z perspektywy interesu publicznego. Obejmuje m.in. zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej, ochronę konkurencji, nadzór regulacyjny, prawo podatkowe, prawo zamówień publicznych, ochronę konsumentów, ochronę środowiska, prawo energetyczne.
Celem prawa gospodarczego publicznego jest zapewnienie równowagi między interesami przedsiębiorców a interesem publicznym.
Czego dotyczy prawo gospodarcze prywatne? Relacji między przedsiębiorcami oraz między przedsiębiorcami a konsumentami. Relacje te opierają się na zasadach swobody umów i równorzędności stron stosunków prawnych.
Prawo gospodarcze prywatne obejmuje m.in. umowy handlowe, prawo spółek, prawo obrotu gospodarczego, prawo konkurencji, prawo własności intelektualnej, prawo pracy w kontekście stosunków pracowniczych w przedsiębiorstwach.
