Łatwiejsze rozpoczęcie biznesu, jego prowadzenie oraz sukcesja – to główne cele zmian, które ma przynieść nowelizacja przepisów regulujących prowadzenie działalności gospodarczej. Sprawdzamy, co chce zmienić rząd i jak skorzystają na tym przedsiębiorcy. Jakie zmiany proponuje projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ulepszenia środowiska prawnego i instytucjonalnego dla przedsiębiorców?
Spis treści
Nowe uproszczenia dla przedsiębiorców w projekcie ustawy
Celem rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ulepszenia środowiska prawnego i instytucjonalnego dla przedsiębiorców jest ułatwienie życia właścicielom firm, także prowadzonym w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy będą mieli do spełnienia mniej formalności, a rozpoczynający przygodę z biznesem łatwiej zarejestrują działalność. Zmiany przygotowane przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii obejmują kilkanaście ustaw (w tym kodeks postępowania administracyjnego i kodeks postępowania cywilnego).
Projekt opiera się na czterech filarach:
- łatwiejsze rozpoczęcie działalności,
- prostsze zasady prowadzenia firmy,
- usprawnienie sukcesji w firmach,
- bardziej przyjazne prawo gospodarcze.
Jednym z celów nowej ustawy jest zachęcenie większej liczby osób do biznesu „na próbę”, czyli działalności nierejestrowanej (nierejestrowej). Szanse na jej prowadzenie dostaną cudzoziemcy posiadający uprawnienia do prowadzenia „regularnej” działalności gospodarczej oraz posługujący się numerem PESEL w obrocie gospodarczym.
Kiedy wejdzie w życie ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ulepszenia środowiska prawnego i instytucjonalnego dla przedsiębiorców?
Projekt ustawy przeszedł już uzgodnienia międzyresortowe i konsultacje publiczne, został zatwierdzony przez Radę Ministrów i 19 lipca 2023 roku trafił do Sejmu. Teraz trwają kolejne konsultacje, z m.in. ZUS i związkami zawodowymi.
Zgodnie z zapowiedziami, większość proponowanych zmian wejdzie w życie w styczniu 2024 roku.
Uproszczenia dotyczące regularnej aktywności przedsiębiorców
Wśród najważniejszych propozycji należy zniesienie konieczności przedkładania w urzędach oryginału lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa, jeżeli urzędnicy mogą stwierdzić umocowania na podstawie publicznego wykazu, np. KRS.
Po wejściu w życie zmian przedsiębiorcy będą mieli jasność, jak wygląda kwestia używania pieczątek firmowych. Nie ma polskim prawie przepisów zobowiązujących właścicieli firm do potwierdzenia oświadczenia pieczęcią.
Projekt ustawy mówi wprost, że urzędnicy nie będą mogli wymagać od przedsiębiorców odbicia pieczątki i uznać, że pismo jest niekompletne ze względu na brak pieczęci (chyba że przepisy odrębne nakazują stosowanie pieczątki).
Szybsze i sprawniejsze procedury administracyjne
Nowelizacja przewiduje ograniczenie części postępowań administracyjnych do jednej instancji.
To nie wszystko. Po zmianach pojawi się nowe narzędzie wzorowane na tzw. wezwaniu miękkim z ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Na jego podstawie, bez wszczynania postępowania, organ mógłby zwrócić się do przedsiębiorcy o przedstawienie stanowiska. Wezwanie będzie narzędziem dobrowolnym dla urzędników i przedsiębiorców, pozwoli na wyjaśnienie sprawy bez wszczynania postępowania.
Projekt zakłada również wydłużenie do 14 dni terminu na wydanie decyzji w trybie autokontroli – 7 dni to często zbyt mało czasu na dokonanie ponownej analizy zebranego materiału dowodowego zebranego w związku z wniesionym odwołaniem.
Przedsiębiorcy wraz z zawiadomieniem o kontroli dostaną wstępną listę dokumentów i informacji potrzebnych kontrolerom.
Portal Cen Mieszkań
PCM będzie prezentował ceny transakcyjne na rynku mieszkaniowym.
“Funkcjonowanie portalu ma przyczynić się do zwiększenia przejrzystości rynku nieruchomości poprzez udostępnianie obywatelom statystyk cen transakcyjnych na rynku pierwotnym i wtórnym w przekrojach umożliwiających zaprezentowanie ujęcia ceny zależnie od atrybutów nieruchomości, w szczególności lokalizacji inwestycji” – czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy.
Dzięki Portalowi Cen Mieszkań osoby zainteresowane kupnem nieruchomości będą miały dostęp do wiarygodnej i aktualnej informacji na temat realnych cen transakcyjnych, a nie przedstawianych w ofertach deweloperów.
Rozszerzony katalog inwestycji, które zwolnione są z pozwolenia na budowę
Kolejna zmiana proponowana przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii to możliwość postawienia wolnostojącej elektrowni wiatrowej o wysokości 3 – 12 metrów bez pozwolenia na budowę (inwestycja na zgłoszenie). Zgłoszenie nie będzie potrzebne dla elektrowni do 3 m. Moc takich małych elektrowni nie może przekraczać mocy mikroinstalacji, a odległość od granic działki jest nie mniejsza niż jej całkowita wysokość.
Dzięki tej zmianie proces inwestycyjno–budowlany będzie prostszy i szybszy, a tym samym postawienie małych elektrowni wiatrowych zainteresuje więcej osób i firm.
Małoletni przedsiębiorca
Pierwsza wersja projektu ustawy zawierała ułatwienia dla małoletnich, którzy chcieli prowadzić działalność gospodarczą. M.in. małoletni mógł prowadzić przedsiębiorstwo pod warunkiem otrzymania zgody sądu rodzinnego. Jednak w projekcie, który trafił do Sejmu, nie ma zapisów dotyczących przedsiębiorców, którzy nie ukończyli 18 lat. Wcześniej część rozwiązań była krytykowana podczas konsultacji i miała być doprecyzowana.
Inne zmiany
- zmiany dotyczące zachęcania przedsiębiorców do polubownego załatwiania sporów;
- tworzenie prawa gospodarczego będzie bardziej przejrzyste – zgodnie z zapowiedzią ministra rozwoju i technologii, obowiązywać ma zasada „one in, one out”, czyli wprowadzenie nowego obowiązku dla przedsiębiorców będzie oznaczało likwidację już istniejącego; standardem będzie zasada miesięcznego vacatio legis dla przepisów gospodarczych;
- usprawnienia dotyczące rzemiosła – rozszerzenie definicji rzemiosła i rzemieślnika oraz zastosowanie środków komunikacji elektronicznej w głosowaniach organów organizacji samorządu gospodarczego rzemiosła;
- zawieranie umów leasingu w formie dokumentowej – projekt przewiduje, że umowa leasingu wymaga zachowania formy dokumentowej pod rygorem nieważności, obecnie Kodeks cywilny zawiera wymóg formy pisemnej pod rygorem nieważności;
- możliwość umarzania należności dotyczących kar administracyjnych i zaległych kar administracyjnych z urzędu;
- program regulacyjny – co cztery lata ma być przygotowany dokument do zatwierdzenia przez rząd, w którym wskazane będą priorytetowe działania służące redukcji obciążeń regulacyjnych, prowadzeniu konsultacji oraz oceny już istniejących ustaw i rozporządzeń;
- zarząd sukcesyjny będzie przedłużany automatycznie – wystarczy złożyć w tej sprawie wniosek do sądu; projekt przewiduje też inne ułatwienia dotyczące sukcesji po śmierci właściciela firmy, m.in. ustanowienie zarządcy do czasu zakończenia postępowania spadkowego będzie wymagało zgody ¾ spadkobierców.
