Na czym polega Pracowniczy Program Emerytalny? Kto nie skorzysta z jego dobrodziejstw? Kiedy można wypłacić pieniądze z PPE? Czy jest on lepszy od Pracowniczych Planów Kapitałowych? Odpowiedzi zebraliśmy w naszym przewodniku po PPE.

Jak działa Pracowniczy Program Emerytalny (PPE)?

Pracowniczy Program Emerytalny (PPE) to forma dobrowolnego grupowego oszczędzania na emeryturę, w której uczestniczą pracodawca i pracownik. Polega na gromadzeniu środków przez pracodawcę i pracownika na indywidualnym rachunku uczestnika.

Oto jak wygląda mechanizm działania PPE: 

1. Pracodawca finansuje składkę podstawową, która nie może przekroczyć 7% wynagrodzenia pracownika.
2. Pracownik może dokładać składkę dodatkową (za pośrednictwem zakładu pracy) w maksymalnej wysokości 35 208 zł (w 2024 r.).
3. Środki z PPE są inwestowane w fundusze emerytalne, ubezpieczenia na życie lub zarządzanie zagraniczne.
4. Wypłata z PPE następuje po osiągnięciu przez uczestnika 60 lub 55 lat, jeżeli uczestnikowi przyznano emeryturę.

PPE może być prowadzony w formie:

• funduszu emerytalnego,
• umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego,
• umowy grupowego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem ubezpieczeń w formie grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym,
• zarządzania zagranicznego.

Aby utworzyć PPE, pracodawca musi zawrzeć umowę zakładową z reprezentacją pracowników, umowę z instytucją finansową lub towarzystwem emerytalnym oraz zarejestrować program w Komisji Nadzoru Finansowego.

PPE zostanie uruchomiony jeżeli udział w programie zadeklaruje przynajmniej 50% pracowników lub ⅓ w przypadku firm zatrudniających ponad 500 osób.

Kto może oszczędzać w ramach PPE?

Trzeba pamiętać, że z PPE mogą skorzystać osoby:

• zatrudnione na podstawie umowy o pracę, wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług;
• w wieku poniżej 70 lat;
• ze stażem pracy u danego pracodawcy wynoszącym minimum 3 miesiące (o ile umowa zakładowa nie stanowi inaczej);
• posiadające status właściciela firmy wprowadzającej program dla swoich pracowników (prowadzące działalność gospodarczą oraz wspólnicy spółek);
• będące członkami rady nadzorczej.

Jedną z głównych cech PPE jest dobrowolność (zarówno pracodawca, jak i pracownik decydują, czy chcą przystąpić do programu). Spójrzmy na pozostałe szczegóły działania Pracowniczych Programów Emerytalnych.

Ile na PPE płaci pracownik, a ile pracodawca?

Za PPE płaci przede wszystkim pracodawca. Finansuje składkę podstawową, która ma prawo sięgnąć 7% wynagrodzenia pracownika. Pracodawca ponosi również koszty administracji i funkcjonowania PPE.

Pracownik może natomiast złożyć do pracodawcy wniosek o potrącanie wskazanej kwoty z wynagrodzenia i przekazywanie jej na PPE. W 2024 roku to maksymalnie 35 208 zł (dla porównania w 2023 roku było to 31 207,50 zł).

Pracodawca ma obowiązek przedstawienia oferty utworzenia programu zawierający projekt umowy zakładowej, warunki umowy z instytucją finansową lub statutem towarzystwa emerytalnego oraz statut funduszu emerytalnego.

Jak się liczy PPE?

Aby obliczyć wysokość środków zgromadzonych w PPE, należy uwzględnić następujące dane:

• wysokość miesięcznych zarobków (zł brutto);
• wysokość składki podstawowej (%) – to część wynagrodzenia, którą pracodawca odprowadza na rzecz pracownika do PPE;
• wysokość składki dodatkowej (zł) – to kwota, którą pracownik może dobrowolnie wpłacać do PPE;
• liczbę lat, w których odprowadzana jest składka do PPE;
• zakładany roczny wzrost wartości jednostki uczestnictwa do momentu wypłaty jednorazowej lub pierwszej raty (%).

Aby obliczyć przyszłą wartość kapitału zgromadzonego w programie, najłatwiej skorzystać z kalkulatora PPE lub samodzielnie wykonać obliczenia.

Spójrzmy na prosty przykład pracownika, który zarabia miesięcznie 8000 zł brutto. W zakładzie pracy wysokość składki podstawowej to 3%, a zatrudniony postanowił dołożyć do niej 300 zł miesięcznie. 

Załóżmy, że składka na PPE będzie odprowadzana przez 30 lat. Przy 5% rocznym wzroście wartości jednostki uczestnictwa do momentu wypłaty jednorazowej lub pierwszej raty i rocznej waloryzacji wynagrodzenia w tej samej wysokości oraz 15 latach, w jakich ma być wypłacane miesięczne świadczenie z PPE, to wysokość zebranego kapitału z tytułu PPE i jednorazowa wypłata wyniesie 622 056 zł. Natomiast wysokość miesięcznej wypłaty to ok. 3 455 zł.

Jak sprawdzić ile mam środków na PPE?

Pracownik, który chce sprawdzić ile ma środków na PPE, musi zalogować się do swojego rejestru online prowadzonego przez instytucję finansową, w której gromadzone są oszczędności.

W rejestrze można sprawdzić wartość swoich oszczędności, historię wpłat i transakcji, zysk z inwestycji oraz szczegóły rejestru. 

Raz w roku zarządzający ma obowiązek przygotować informację o świadczeniu emerytalnym z najważniejszymi danymi, w tym wartością zgromadzonych środków. Pracownik może też samodzielnie złożyć wniosek o udzielenie informacji o wartości zgromadzonych środków.

Pracowniczy Program Emerytalny – logowanie

Aby sprawdzić, ile środków uzbierało się na PPE, należy zalogować się do swojego rejestru online. Szczegółowe informacje o dostępie do serwisu przekazuje pracodawca. Firmy uczestniczące w PPE często korzystają z oferty instytucji finansowych, które m.in. udostępniają im system do obsługi programu.

Czy od Pracowniczego Programu Emerytalnego płaci się podatek?

Wypłata z PPE jest zwolniona od podatku, jeśli jest związana z realizacją celu programu, czyli zapewnieniem uczestnikowi źródła utrzymania i bezpieczeństwa finansowego w okresie emerytalnym. 

Osoba wypłacająca środki z PPE po osiągnięciu 60 roku życia lub 55. roku życia (dla osób z prawem do wcześniejszej emerytury) nie zapłaci 19% podatku od zysków kapitałowych, czyli tzw. podatku Belki. 

Wypłaty nie trzeba wykazywać w rocznej deklaracji za podatek dochodowy. Jednak składki wpłacane do PPE podlegają opodatkowaniu. Składka podstawowa, którą finansuje pracodawca, stanowi przychód pracownika i jest opodatkowana według zasad ogólnych. Składka dodatkowa, którą dobrowolnie wpłaca pracownik, jest potrącana z jego wynagrodzcenia po odprowadzeniu podatku.

Jeżeli podatnik przenosi środki z PPE na Indywidualne Konto Emerytalne lub na inny PPE (to wypłata transferowa), to nie zapłaci podatku Belki, pod warunkiem że spełni warunki wypłaty z tych programów.

Wypłata środków z PPE

Pieniądze z Pracowniczego Programu Emerytalnego (PPE) można wypłacić:

• po osiągnięciu 60. roku życia lub 55. roku życia, jeśli przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury;
• w przypadku likwidacji PPE lub zmiany pracodawcy, jeśli pracownik nie wskaże innego PPE lub IKE, do którego chce przenieść środki;
• po śmierci uczestnika, na wniosek osoby uprawnionej do otrzymania środków.

Wypłata środków z PPE przed osiągnięciem wieku emerytalnego jest możliwe, jednak wiąże się z pewnymi konsekwencjami. Konieczne będzie zapłacenie podatku od zysków kapitałowych (19%), a 30% składek trafi na konto w ZUS.

Ile trwa transfer z PPE? Wypłata transferowa – na Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) lub do innego programu – jest dokonywana w terminie nie dłuższym niż miesiąc od dnia złożenia wniosku przez uczestnika (art. 43 ustawy o pracowniczych programach emerytalnych).

Pracowniczy Program Emerytalny – rezygnacja

Pracownik, który chce zrezygnować z PPE powinien złożyć pisemną deklarację. Robi to za pośrednictwem pracodawcy lub bezpośrednio do zarządzającego PPE.

Rezygnacja z PPE jest skuteczna od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pracownik złożył deklarację.

Uwaga! Wypłata transferowa z programu nie może nastąpić w przypadku, gdy uczestnik pozostaje w stosunku pracy z pracodawcą prowadzącym ten program. Wyjątkiem jest likwidacja programu.

Rezygnacja z PPE nie oznacza utraty środków zgromadzonych w programie. Można je wypłacić lub przenieść do innego programu (IKE lub PPK), zgodnie z warunkami określonymi w umowie zakładowej i ustawie o PPE.

Czy warto przystąpić do Pracowniczego Programu Emerytalnego? Co jest lepsze: PPK czy PPE?

Z zasady PPE jest programem, który daje większą swobodę i korzyści podatkowe (wśród nich zwolnienie z podatku Belki i możliwość dziedziczenia środków), ale wymaga większego zaangażowania i długoterminowego planowania. Pracownicze Plany Kapitałowe to program, który gwarantuje powszechność i dostępność, ale narzuca większe ograniczenia i obciążenia podatkowe.

Oto porównanie PPK i PPE:

• PPE jest programem nieobowiązkowym, natomiast PPK jest programem obowiązkowym dla pracodawcy, ale dobrowolnym dla pracownika. Pracodawca tworzy PPK, pracownik jest do niego automatycznie zapisywany, jednak może z niego zrezygnować;
• PPE jest programem bardziej elastycznym pod względem formy, wysokości składek i polityki inwestycyjnej, w PPK pracodawca sam wybiera zarządzającego spośród dostępnych na rynku, a wysokość składek i polityka inwestycyjna są określone ustawowo;
• PPE jest programem korzystniejszym podatkowo dla pracownika, bo w PPK wpłaty finansowane przez pracodawcę stanowią przychód pracownika, a od wypłaty środków z PPE nie płaci się 19-proc. podatku (po 60 lub 55 roku życia);
• PPE jest programem bardziej angażującym dla pracownika, który zobowiązuje się do oszczędzania na emeryturę przez cały okres zatrudnienia u danego pracodawcy. Przystąpienie do PPK nie oznacza, że pracownik musi oszczędzać na emeryturę przez cały okres zatrudnienia.

Program Mała Księgowość

Program Mała Księgowość ma wszystkie funkcje potrzebne do prowadzenia księgowości małej lub średniej firmy. Możesz skorzystać z niego niezależnie od wybranej formy opodatkowania. Wystawisz dzięki niemu faktury, zapłacisz podatek dochodowy i VAT, będziesz mógł zarządzać listą płac, kontrolować zobowiązania, amortyzować środki trwałe i korzystać z wielu, wielu innych funkcjonalności, których pełną listę znajdziesz na mk.rp.pl.

Przeczytaj więcej w kategorii Kadry.