Bez kategorii
Biuro rachunkowe
Biznes
Dokumenty
Działalność gospodarcza
Działalność nierejestrowana
Wyszukaj
Kontakt
Strona główna Blog Strona 17

Okres ochronny przed emeryturą

Przez
Rafał Panas
-
0
okres ochronny przed emeryturą

Dla osób, które zbliżają się do wieku emerytalnego, kluczowym elementem polskiego prawa pracy jest tzw. okres ochronny przed emeryturą. To zabezpieczenie mające chronić pracowników przed bezpodstawnym zwolnieniem tuż przed zasłużonym odpoczynkiem. Przedstawiamy wszystko, co trzeba wiedzieć o ochronie przedemerytalnej.

Ile wynosi okres ochronny przed emeryturą?

Zgodnie z przepisami pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku (art. 39 Kodeksu pracy).

Ochrona ta obejmuje jedynie pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Tym samym nie dotyczy osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło.

W przypadku, gdy jeden pracownik jest zatrudniony u kilku pracodawców na podstawie umowy o pracę, każdy z tych pracodawców musi zagwarantować mu okres ochrony przedemerytalnej.

Okres ochronny mężczyzn przed emeryturą

Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę mężczyźnie, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

Aby skorzystać z ochrony przed zwolnieniem, mężczyzna musi spełnić zatem dwie kluczowe przesłanki:

  • nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego;
  • okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem wieku emerytalnego.

Okres ochronny kobiet przed emeryturą

Reguły dotyczące okresu ochronnego kobiet przed emeryturą są co do zasady podobne jak w przypadku mężczyzn. Podstawowymi przesłankami objęcia pracownicy tym okresem ochronnym są: nie mniej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego (60 lat), a okres jej zatrudnienia umożliwia uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

Uwaga! Ochrona przedemerytalna nie ma zastosowania wobec mężczyzn i kobiet, którzy np. zostali zwolnieni dyscyplinarnie (więcej na ten temat piszemy niżej).

Wydłużony okres ochronny przed emeryturą

Oprócz powszechnego wieku emerytalnego – przypomnijmy, że to 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat u mężczyzn – wyróżniany jest też obniżony wiek emerytalny.

Obniżony wiek emerytalny przysługuje osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach, czyli np. policjantom czy żołnierzom oraz innym pracownikom zatrudnionym przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia, oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne, lub otoczenia.

Osoby, które mają obniżony wiek emerytalny, też są objęte ochroną wieku przedemerytalnego.

Okres ochronny przed emeryturą a zwolnienie lekarskie

Trzeba pamiętać, że ochrona przedemerytalna nie dotyczy wszystkich trybów rozwiązania umowy o pracę. Np. pracownik i pracodawca mogą ją rozwiązać w dowolnym momencie za porozumieniem stron. Na tym nie koniec.

Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia (art. 53 Kodeksu pracy):

  • jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:
    • dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy;
    • dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową;
  • w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione w pkt 1, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.

Pracodawca ma takie prawo także w stosunku do pracowników w wieku przedemerytalnym.

Okres ochronny przed emeryturą – kiedy i tak można zwolnić pracownika?

Okres ochronny przed emeryturą chroni pracownika przed rozwiązaniem umowy za wypowiedzeniem. Istnieją jednak wyjątki od ochrony osób, które są w wieku przedemerytalnym, a należą do nich:

  • zwolnienie dyscyplinarne w przypadku ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych;
  • popełnienie przestępstwa, które sprawia, że nie można go dalej zatrudniać na zajmowanym stanowisku (przestępstwo musi być oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem);
  • utrata ze swojej winy uprawnienia niezbędnego do wykonywania pracy na zajmowany stanowisku;
  • upadłość pracodawcy;
  • otrzymanie renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy;
  • sytuacje związane z długotrwałą nieobecnością w pracy.

Okres ochronny przed emeryturą a likwidacja stanowiska

Warto podkreślić, że prawo nie pozwala na rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem w wieku przedemerytalnym z powodu likwidacji stanowiska pracy.

Okres ochronny przed emeryturą a zwolnienie z pracy

Podsumujmy. Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. To nie oznacza, że osoba w wieku przedemerytalnym nie może zostać zwolniona. Nadal możliwe jest jej np. zwolnienie dyscyplinarne, ze względu na upadłość zakładu pracy lub długotrwałą nieobecność w pracy spowodowaną chorobą.

Przeczytaj więcej w kategorii Prawo pracy.

Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron – zasady, wzór

Przez
Rafał Panas
-
0
rozwiązanie umowy za porozumieniem stron

Porozumienie stron umożliwia elastyczne i zgodne z interesami obu stron zakończenie stosunku pracy, eliminuje potrzebę przestrzegania okresów wypowiedzenia i pozostawia miejsce dla indywidualnych ustaleń dotyczących warunków rozwiązania umowy o pracę. Poniżej przedstawiamy wszystko, co trzeba wiedzieć o tym sposobie zakończenia stosunku pracy.

Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron – kiedy się stosuje?

Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron dopuszcza Kodeks pracy (art. 30 § 1 pkt 1). Ze stosowną inicjatywą może wystąpić pracodawca lub pracownik, w dowolnym momencie. Kluczowa jest zgoda obu stron na warunki rozwiązania umowy.

Pracodawca może zdecydować się na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron w przypadku restrukturyzacji firmy, zmiany profilu działalności czy innych strategicznych decyzji dotyczących przedsiębiorstwa. 

To również najbardziej bezkonfliktowy sposób na zakończenie współpracy z osobą, które pracodawca nie chce już zatrudniać (bo np. jest niezadowolony z efektów jej pracy).

Strony umowy – pracodawca i pracownik – mogą wypracować indywidualne warunki rozwiązania umowy. Sama procedura odbywa się w formie pisemnej lub ustnej. Jednak w praktyce warto sporządzić pisemne porozumienie, aby mieć dowód rozwiązania umowy. Jeden egzemplarz porozumienia trafi do akt osobowych pracownika przechowywanych przez pracodawcę, a drugi otrzyma pracownik.

Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron przez pracownika

Pracownik może zaproponować rozwiązanie umowy za porozumieniem stron jeżeli np. dostał lepszych warunki zatrudnienia w innej firmie, chce zmienić ścieżkę kariery, rozpocząć naukę lub przeprowadzić się do innego miasta, lub kraju. 

Warto zauważyć, że porozumienie nie wymaga podania powodu rozwiązania umowy.

Jeżeli pracodawca nie zgodzi się na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron, to pracownik nadal jest zatrudniony. Może w takiej sytuacji złożyć wniosek o rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem (nie musi podać przyczyny). Inną opcją jest zapisanie we wniosku o rozwiązanie umowy za porozumieniem, że w przypadku braku zgody to pismo staje się wypowiedzeniem umowy.

Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron dotyczy umów na czas nieokreślony i czas określony.

Prośba o rozwiązanie umowy za porozumieniem stron

Prośba o rozwiązanie umowy za porozumieniem stron powinna być sformułowana jasno, precyzyjnie i uprzejmie. Oto przykład, jak może wyglądać:

[Data]

[Imię i nazwisko pracownika]

[Adres zamieszkania pracownika]

[Stanowisko]

[Numer telefonu pracownika]

[Adres e-mail pracownika]

[Imię i nazwisko adresata – pracodawcy/osoby odpowiedzialnej za decyzje kadrowe]

[Nazwa firmy – pracodawcy]

[Adres firmy – pracodawcy]

 

Szanowny Panie/Pani [nazwisko pracodawcy],

Zwracam się z uprzejmą prośbą o rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron. Po dłuższych rozważaniach oraz z uwagi na zmiany w moim życiu zawodowym/osobistym, doszedłem do wniosku, że taka decyzja jest dla mnie obecnie najkorzystniejsza.

Proponuję rozwiązać umowę o pracę w dniu [data].

Z poważaniem,

[Imię i Nazwisko]

[Podpis (jeśli przesyłane w formie papierowej)]

Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron a zasiłek dla bezrobotnych

Sposób rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron ma wpływ na termin przyznania prawa do zasiłku dla bezrobotnych. 

Jeżeli pracownik wypowiedział umowę lub rozwiązał ją na mocy porozumienia stron, termin przyznania zasiłku wynosi 90 dni od daty rejestracji w urzędzie pracy. W ten sposób ustawodawca chce uniknąć sytuacji, w której pracownik celowo rozwiązał umowę, aby otrzymać świadczenie.

Uwaga! Urząd pracy może zbadać umowy, które pracownik zawarł i rozwiązał w ciągu 6 miesięcy przed rejestracją. Zasiłek zostanie przyznany w późniejszym terminie (po 90 dniach) jeżeli przynajmniej jedna z nich została rozwiązana z inicjatywy pracownika lub na podstawie porozumienia stron.

To pracodawca wypowiedział umowę? Zasiłek jest przyznawany od razu. Podobnie będzie jeżeli umowa zakończyła się z okresem, na którym została zawarta.

Osoby zwolnione dyscyplinarnie muszą czekać na przyznanie zasiłku 180 dni od daty rejestracji.

W niektórych sytuacjach prawo do zasiłku przysługuje od razu dla osób, które rozwiązały umowę za porozumieniem stron. Tak będzie jeżeli doszło do upadłości, likwidacja pracodawcy lub zmniejszenie zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz zmiany miejsca zamieszkania.

Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron a niewykorzystany urlop

Porozumienie zawarte między pracodawcą i pracownikiem może zawierać uzgodnienie m.in. o sposobie wykorzystania lub rozliczenia urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi.

Strony mogą uzgodnić, czy pracownik otrzyma finansowe odszkodowanie za niewykorzystany urlop lub wykorzysta go przed zakończeniem współpracy. Decyzja ta zależy od negocjacji między pracodawcą a pracownikiem.

Inaczej jest jeżeli umowa rozwiązana jest za wypowiedzeniem. W okresie wypowiedzenia pracownik ma obowiązek wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca udzieli mu urlopu (art. 167(1) Kodeksu pracy). Warto też pamiętać, że jeżeli pracodawca nie będzie w stanie dać pracownikowi urlopu wypoczynkowego w czasie trwania okresu wypowiedzenia (lub ten nie wykorzysta go w 100%), to musi mu wypłacić ekwiwalent za urlop.

Porozumienie stron o rozwiązaniu umowy, a porozumienie co do skrócenia okresu wypowiedzenia

Porozumienie o skróceniu okresu wypowiedzenia jest zawierane z inicjatywy pracodawcy i pracownika. Obie strony muszą wyrazić zgodę na skrócenie tego okresu. 

Strony mają swobodę w określaniu, o ile okres wypowiedzenia zostanie skrócony. Mogą ustalić dogodny dla nich termin zakończenia współpracy, np. krótszy niż standardowy okres wypowiedzenia.

W przypadku porozumienia o skrócenie okresu wypowiedzenia, nie przewiduje się możliwości uzyskania odszkodowania za skrócony okres. 

Pracodawca może zainicjować propozycję skrócenia okresu wypowiedzenia, ale ostateczną decyzję podejmuje pracownik (może zgodzić się lub odrzucić taką propozycję).

Warto jeszcze raz przypomnieć, że w przypadku porozumienia stron nie obowiązuje okres wypowiedzenia. Umowę o pracę można zakończyć w dowolnym dniu, na który zgodzą się pracodawca i pracownik.

Skutki prawne porozumienia stron

Porozumienie stron służy jako podstawa do rozwiązania umowy o pracę. Taka formuła pozwala na zakończenie stosunku pracy w sposób zgodny i bezkonfliktowy, w myśl przepisów zawartych w Kodeksie pracy. 

Umowa o pracę może być rozwiązana w dowolnym terminie, zgodnie z ustaleniami strony, co daje elastyczność w zakończeniu współpracy. Warto pamiętać, że w przypadku porozumienia stron nie obowiązuje okres wypowiedzenia. Żadna ze stron nie ma możliwości odwołać się od porozumienia do sądu pracy.

Porozumienie może być korzystniejsze dla pracownika niż jednostronne rozwiązanie umowy przez pracodawcę, zwłaszcza jeśli istnieją podstawy do rozwiązania z winy pracownika.

Pracodawca musi wystawić pracownikowi świadectwo pracy w dniu rozwiązania umowy o pracę (w dniu zawarcia porozumienia lub w terminie określonym w porozumieniu).

Przeczytaj więcej w kategorii Prawo pracy.

Nota korygująca do faktury – kto wystawia?

Przez
Rafał Panas
-
0
nota korygująca

Czym jest nota korygująca, co powinna zawierać i w jakich sytuacjach należy ją wystawić? Przygotowaliśmy kompendium informacji niezbędne dla wszystkich przedsiębiorców, którzy otrzymali fakturę z błędem. 

Co to jest nota korygująca?

Nota korygująca w księgowości to dokument używany do poprawy błędów zawartych w fakturze VAT. Wystawią ją nabywca towarów lub usług gdy sprzedawca popełnił błąd w pierwotnej faktury. 

Procedura wystawiania noty korygującej jest uregulowana przepisami prawa podatkowego. Nota powinna zawierać określone elementy:

  • tytuł „Nota korygująca”, 
  • numer kolejny, 
  • data wystawienia, 
  • dane identyfikacyjne podatnika i nabywcy, 
  • numery identyfikacyjne potrzebne dla celów podatkowych, oraz
  • informacje odnoszące się do faktury pierwotnej, której dotyczy korekta.

Ważnym aspektem jest również akceptacja noty korygującej przez sprzedawcę, która potwierdza poprawność wprowadzonych zmian. Brak sprzeciwu ze strony sprzedawcy oznacza akceptację noty. Po akceptacji notę należy dołączyć do faktury pierwotnej i przechowywać jako część dokumentacji przedsiębiorstwa.

Nabywca powinien wstrzymać się z księgowaniem faktury pierwotnej zawierającej błędy do czasu akceptacji noty korygującej. To zapewnia spójność i zgodność dokumentacji księgowej oraz umożliwia prawidłowe rozliczenia podatkowe.

Czy wiesz, że…

Mała Księgowość to program księgowy świetny zarówno dla biur rachunkowych, obsługujących małe i średnie firmy, jak i osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą?

Nota korygująca a faktura korygująca

Trzeba pamiętać, że nota korygująca różni się od faktury korygującej. Czemu służy faktura korygująca? Dokonaniu zmian w kwotach finansowych (takich jak wartość towarów czy usług) lub całkowitej zmianie podmiotu, na który została wystawiona faktura. Nota skupia się natomiast na poprawie informacji formalnych i administracyjnych.

Kto wystawia notę korygującą?

Nota korygująca jest wystawiana tylko przez nabywcę towarów lub usług. To on, jako odbiorca, decyduje się na skorygowanie błędów zawartych w pierwotnej fakturze VAT, wystawionej przez sprzedawcę. 

W sytuacji, gdy nabywca zauważy nieścisłości w danych, sięga po notę korygującą i przekazuje ją następnie sprzedawcy.

Warto podkreślić, że choć to nabywca wystawia notę korygującą, robi to zazwyczaj w odpowiedzi na błąd popełniony przez sprzedawcę. Nabywca, posiadając prawo do korekty błędów formalnych, ma obowiązek poinformować o tym fakcie swojego kontrahenta, aby wprowadzić niezbędne poprawki.

Nota korygująca – kiedy wystawić?

Nota korygująca powinna być wystawiona wtedy, gdy trzeba poprawić błędy związane z elementami opisowymi faktury, np. sprzedawca pomylił się, wpisując zły adres swój lub kontrahenta, podał błędny NIP, podał złą datę sprzedaży, terminu płatności lub odbioru czy też źle oznaczył towar/usługę. Ustawa o VAT nie podaje wprost terminu, w którym należy wystawić notę korygującą. Z pewnością nabywca powinien to zrobić niezwłocznie, bo błędny NIP (lub jego brak) uniemożliwia odliczenie VAT z faktury zakupu.

Nota korygująca – co można korygować?

Nota korygująca umożliwia poprawienie:

  • imienia i nazwiska, nazwy podatnika (w przypadku np. literówki), 
  • adresu, 
  • numeru NIP, 
  • numeru faktury, 
  • daty wystawienia, 
  • daty zapłaty, 
  • terminu płatności,
  • stawki podatku VAT.

Przy pomocy noty korygującej nie można poprawić danych liczbowych dotyczących m.in. miary i ilości lub liczby dostarczonych towarów czy zakresu wykonanych usług, upustu lub obniżki po wystawieniu faktury, ceny jednostkowych towaru/usługi bez kwoty podatku oraz kwoty należności ogółem (art. 106k ust. 1 ustawy o VAT). Do poprawienia takich błędów na fakturze służy faktura korygująca.

Nota korygująca – jak wypełnić?

Nota korygująca powinna zawierać ściśle określone elementy. Wypełniając ten dokument, trzeba uwzględnić (zgodnie z art. 106k ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług):

1. Nagłówek i tytuł: na górze dokumentu powinien znaleźć się nagłówek „Nota korygująca”.

2. Numer kolejny i data wystawienia: nota powinna zawierać unikalny numer, należy określić datę, w której dokument został wystawiony.

3. Dane identyfikacyjne podatnika (sprzedawcy) i nabywcy: to miejsce na imię, nazwisko/nazwę, adres i numer NIP podatnika, który wystawił pierwotną fakturę (sprzedawcy); należy podać również dane identyfikacyjne nabywcy, czyli imię, nazwisko/nazwę, adres i numer NIP.

4. Dane zawarte w poprawianej fakturze: datę wystawienia, numer faktury, strony transakcji, nazwę oraz ilości towarów lub usług, których dotyczy wystawiana faktura.

5. Informacje odnoszące się do faktury pierwotnej: kontrahent powinien wskazać konkretne informacje, które ulegają poprawie.

Autor noty oznacza, czy nota korygująca została zaakceptowana przez sprzedawcę; w przypadku braku sprzeciwu ze strony sprzedawcy, można uznać, że nota została zaakceptowana.

Czy nota korygująca musi być podpisana?

Przepisy prawa podatkowego nie zawierają konkretnego wymogu, w jaki sposób i w jakiej formie powinna być dokonywana akceptacja noty korygującej. W związku z tym, akceptacja może odbywać się w sposób dowolny, a przepisy nie zastrzegają konieczności potwierdzenia jej podpisem. Jednak, dla bezpieczeństwa i klarowności transakcji, zaleca się, aby akceptacja noty korygującej była wyraźna. W praktyce może to obejmować podpisanie dokumentu przez sprzedawcę lub dokonanie akceptacji w formie elektronicznej.

Nota korygująca – dane nabywcy

Podczas wystawiania noty korygującej nie można całkowicie zmienić podmiotu umowy sprzedaży. 

Co to oznacza w praktyce? Jeżeli fakturę wystawiono na niewłaściwą firmę, to nie można tej pomyłki poprawić notą korygującą. Fakturę korygującą powinien wystawić sprzedawca. 

Zbiorcza nota korygująca

Zbiorcza nota korygująca to dokument używany do jednoczesnego zgłaszania korekt dla wielu faktur. W przeciwieństwie do indywidualnych not korygujących, zbiorcza nota korygująca umożliwia grupowe skorygowanie błędów na podstawie jednego dokumentu. 

Zbiorcza nota korygująca zawiera te same elementy co indywidualne noty. Aby ją prawidłowo przygotować, trzeba precyzyjnie odnieść się do każdej faktury, której dotyczy korekta, podać odpowiednie numery identyfikacyjne, daty wystawienia, numery oraz dane identyfikacyjne podatników i nabywców.

Procedura wystawiania zbiorczej noty korygującej jest również uregulowana przepisami prawa podatkowego, dokument musi być zgodny z wymogami dotyczącymi tytułu, numeracji, daty wystawienia oraz wszystkich istotnych danych identyfikacyjnych.

Kiedy stosowana jest nota korygująca? Przede wszystkim w sytuacjach, gdy występuje wiele faktur wymagających poprawek – to pozwala na usystematyzowanie procesu korekty i zapewnia spójność dokumentacji księgowej. Podatnicy mogą skorygować jednocześnie wiele błędów, przyspieszyć proces księgowy i ułatwić sobie prowadzenie zgodnej z prawem dokumentacji finansowej.

Jak wystawić notę korygującą w Małej Księgowości?

Aby wystawić notę korygującą, otwórz program Mała Księgowość > 'Księgowość’ > 'Dokumenty’. Kliknij 'Nowy’, aby wprowadzić do systemu nową notę. Następnie wprowadź:

  • numer noty korygującej;
  • datę wprowadzenia noty;
  • odbiorcę (z listy kontrahentów);
  • sprzedawcę (z listy kontrahentów);
  • oznaczenie, czy nota dotyczy faktury korygującej;
  • numer faktury, do której wystawiana jest nota;
  • data faktury, do której wystawiana jest nota;
  • data zakończenia dostawy/wykonania usługi z faktury, do której wystawiana jest nota;
  • treść z faktury, która ma zostać skorygowana;
  • prawidłowa treść, jaka powinna być na fakturze.

Szczegółową instrukcję znajdziesz tutaj.

Nie masz jeszcze Małej Księgowości? Wygodny program księgowy możesz kupić tutaj, już od 149 złotych/rocznie.

Program Mała Księgowość ma wszystkie funkcje potrzebne do prowadzenia księgowości małej lub średniej firmy. Możesz skorzystać z niego niezależnie od wybranej formy opodatkowania. Wystawisz dzięki niemu faktury, zapłacisz podatek dochodowy i VAT, będziesz mógł zarządzać listą płac, kontrolować zobowiązania, amortyzować środki trwałe i korzystać z wielu, wielu innych funkcjonalności, których pełną listę znajdziesz na mk.rp.pl.

Przeczytaj więcej w kategorii Faktury.

Emerytura dla osób, które nie pracowały

Przez
Rafał Panas
-
0
emerytura dla osób, które nie pracowały

Czy i na jaką emeryturę mogą liczyć osoby, które przez całe życie nie pracowały na etacie? Na czym polegają emerytury i renty specjalne, kto może je dostać i na jakich zasadach? Czym jest emerytura honorowa? Odpowiadamy na te pytania w przewodniku dla osób, które znalazły się w trudnej sytuacji.

Kto ma prawo do emerytury?

Aby otrzymać emeryturę, potrzebny jest odpowiedni staż pracy (20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn), oraz osiągnięcie ustawowego wieku emerytalnego (60 lat kobieta, 65 lat mężczyzna) – te zasady obowiązują osoby, które urodziły się przed 31 grudnia 1948 r. 

Inne reguły dotyczą urodzonych po 1 stycznia 1949 r. W ich przypadku staż pracy nie wpływa na prawo do emerytury. To oznacza, że każdy, kto płacił składkę emerytalną, otrzyma świadczenie. Minimalna gwarantowana emerytura, obowiązująca od 1 marca 2023 r., wynosi 1 588,44 zł. Aby ją otrzymać, trzeba wykazać się odpowiednim stażem pracy: 20 lat dla kobiet oraz 25 lat dla mężczyzn. 

Osoby z mniejszym stażem pracy też otrzymają emeryturę (wystarczy nawet jedna składka opłacona przez urodzonych po 1949 roku). Jednak będzie ona niższa niż ta gwarantowana.

Emerytura dla osób, które nie pracowały

Czy osoba, która nie była zatrudniona nawet przez jeden dzień na umowę o pracę, może liczyć na emeryturę? Tak, jednak tylko w szczególnych sytuacjach. Wszystko zależy od tego czy osoba bez stażu pracy była zarejestrowana jako bezrobotna lub znalazła się w bardzo trudnej sytuacji. Spójrzmy na szczegóły.

Emerytura dla osób, które nigdy nie pracowały – specjalne przypadki

Zacznijmy od osoby, która była zarejestrowana w urzędzie pracy jako bezrobotna. W takiej sytuacji ten czas może być wliczany do stażu pracy. Po osiągnięciu wieku emerytalnego zostanie automatycznie skreślona z listy bezrobotnych i otrzyma emeryturę (niską). 

Osobom, które nie mogą liczyć na „tradycyjną” emeryturę, pozostaje emerytura specjalna.

Emerytura specjalna

Renty i emerytury specjalne przyznawane są osobom, które znalazły się w wyjątkowo trudnej sytuacji. W szczególnie uzasadnionych przypadkach robi to prezes Rady Ministrów RP (art. 82 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). 

Takie świadczenie przyznawane jest na warunkach i w wysokości innej niż określone w ustawie. 

Ustawa zobowiązuje premiera do informowania Sejmu o przyznanych świadczeniach specjalnych. Robi to w terminie do 31 stycznia danego roku. W 2022 roku państwo ufundowało 180 specjalnych rent/emerytur, w wysokości 1000-5000 zł brutto. Na liście znalazły się m.in. rodziny lekarzy i pielęgniarek, którzy zmarli na Covid-19.

Prawo do naliczenia renty/emerytury specjalnej ma też prezes ZUS. Świadczenie przyznane w drodze wyjątku nie może przekroczyć odpowiednich świadczeń przewidzianych w ustawie. Otrzymują je osoby ubezpieczone lub pozostali po nich członkowie rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą – ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek – podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania. 

Emerytura honorowa

Szczególnym rodzajem emerytury jest emerytura honorowa. Komu przysługuje? Osobom z polskim obywatelstwem, które mają ponad 100 lat. Wiekowym seniorom państwo wypłaca 5540,25 zł brutto miesięcznie. Emeryci lub renciści otrzymają ją automatycznie, nie muszą składać żadnego wniosku do ZUS lub KRUS (ewentualnie MSWiA czy Ministerstwa Obrony Narodowej w przypadku emerytów „mundurowych”).

Stulatek, który nie pobiera żadnych świadczeń emerytalnych/rentowych, czyli nie miał ustalonego przez ZUS świadczenia, powinien przygotować pisemny wniosek z dołączonym dokumentem potwierdzającym swój wiek. To może być dowód osobisty, paszport lub skrócony akt urodzenia (w całej procedurze może go wyręczyć rodzina).

Wysokość emerytury honorowej zależy od kwoty bazowej obowiązującej w dniu ukończenia 100 lat. Kwota bazowa jest równa przeciętnemu wynagrodzeniu za rok poprzedni (minus składki na ubezpieczenia społeczne). Świadczenie nie jest waloryzowane. To znaczy, że będzie wypłacane w takiej samej wysokości do końca życia emeryta.

Warto też pamiętać, że wypłata emerytury honorowej nie jest powiązana ze stażem pracy, wysokością renty czy innymi czynnikami.

ZUS szacuje, że w 2035 roku emeryturę honorową będzie pobierało ok. 9 500 osób. Pod koniec 2022 roku świadczenie otrzymywało ok. 2 900 Polek i Polaków.

Przeczytaj więcej w kategorii ZUS.

Pusta faktura – kto odpowiada za jej wystawienie?

Przez
Rafał Panas
-
0
dane do faktury

Za wprowadzenie pustej faktury do obiegu grożą poważne konsekwencje, włącznie z karą więzienia. Co może spotkać wystawcę i nabywcę i jak tego uniknąć? Prześwietlamy informacje na temat fikcyjnych faktur.

Co to jest pusta faktura?

Pusta faktura to dokument księgowy, który nie odzwierciedla rzeczywistego zdarzenia (stanu faktycznego), czyli dotyczy dostawy towarów lub świadczenia usługi, które faktycznie nie wystąpiły.

Puste faktury mogą powstać przez pomyłkę lub w efekcie zaniedbania jednak częściej wystawiane są celowo. Przestępcy i nieuczciwi przedsiębiorcy używają ich do prania brudnych pieniędzy czy wyłudzania VAT. Efektem jest uszczuplenie należności finansowych, które powinny zasilić budżet państwa.

Zazwyczaj wyróżnia się trzy rodzaje pustej faktury:

  • dokumentującą transakcje, których nie było;
  • dokumentującą realne zdarzenia gospodarcze jednak odbiorca godzi się, że w takiej fakturze wymieniony jest innym podmiot niż rzeczywisty wystawca;
  • w której wystawca zataja dane podmiotu, który faktycznie dostarczył towar lub wykonał usługę (firmanctwo).

Mówiąc o pustych fakturach, warto pamiętać, że za wprowadzenie ich do obiegu grożą poważne konsekwencje, nie tylko karno-skarbowe.

Czy wiesz, że…

Mała Księgowość to program księgowy świetny zarówno dla biur rachunkowych, obsługujących małe i średnie firmy, jak i osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą?

Pusta faktura – konsekwencje podatkowe

Konsekwencje związane z wystąpieniem pustej faktury mogą spaść zarówno na sprzedawcę, który ją wystawił, jak i nabywcę. Na czym polegają? Zacznijmy od sprzedawcy.

Sprzedawca, który wystawił pustą fakturę:

  • ma obowiązek odprowadzenia VAT zgodnie z kwotą wystawioną na fakturze (nawet jeżeli zdarzenie wskazane na fakturze nie miały miejsca), wynika to z art. 108 ust. 1 ustawy VAT;
  • naraża się na sankcje wymienione w Kodeksie karnym skarbowym:
    • jeżeli podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych i w ten sposób naraża podatek na uszczuplenie, podlega grzywnie do 720 stawek dziennych, albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie;
    • nie wystawia faktury lub rachunku za wykonanie świadczenia, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych;
    • wystawia fakturę lub rachunek w sposób nierzetelny albo takim dokumentem się posługuje, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych, karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od roku, albo obu tym karom łącznie.

Maksymalna kara za przestępstwo skarbowe może teraz wynieść 34 mln 560 tys. zł, a grzywna za wykroczenie 360 zł – 72 000 zł. Warto dodać, że przestępstwo zaczyna się od uszczuplenia lub narażenia na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartości przedmiotu czynu w wysokości ponad pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jej popełnienia.

To nie są jedyne sankcje, które grożą za wprowadzenie do obrotu pustej faktury. 

Kodeks karny mówi, że osoba, która w celu użycia za autentyczną, podrabia lub przerabia fakturę w zakresie okoliczności faktycznych mogących mieć znaczenie dla określenia wysokości należności publicznoprawnej, lub jej zwrotu albo zwrotu innej należności o charakterze podatkowym, lub używa takiej faktury jako autentycznej, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 (art. 270a kk).

Jak uniknąć konsekwencji wystawienia pustej faktury?

Sprzedawca mógł wystawić pustą fakturę przez pomyłkę lub niedopatrzenie. W takiej sytuacji może uniknąć konsekwencji podatkowych, karno-skarbowych i karnych. W jaki sposób? 

Pierwsze rozwiązanie to anulowanie pustej faktury. To możliwe jeżeli dokument nie trafił jeszcze do obiegu prawnego. Po wprowadzeniu faktury do obiegu pozostaje skorygowanie jej kwoty do zera (wystawienie faktury korygującej).

Pusta faktura – konsekwencje dla nabywcy

W przypadku pustej faktury u nabywcy, taki dokument nie pozwala na odliczenie podatku naliczonego. 

Przepisy wskazują, że nabywca może skorzystać z prawa do odliczenia podatku VAT jeżeli faktury odzwierciedlają rzeczywiste zdarzenia (art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy o VAT). Takiego prawa nie ma jeżeli faktury stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane, podają kwoty niezgodne z rzeczywistością oraz potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego (m.in. czynność prawna sprzeczna z ustawą lub mająca na celu jej obejście jest nieważna oraz nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru).

Jeżeli podatnik odliczył VAT z pustej faktury, to powinien skorygować swój błąd w rejestrze VAT i zrobić zapis w rejestrze na minus, złożyć korektę struktury pliku JPK_V7 za odpowiednie okresy oraz uiścić różnicę w kwocie podatku do zapłaty wraz z naliczonymi odsetkami. 

Nabywca, który nie wykonał korekty, naraża się na odpowiedzialność za wykroczenie lub przestępstwo skarbowe.

Pusta faktura a koszty uzyskania przychodu

Pustej faktury nie trzeba wpisywać do księgi podatkowej. Nie dokumentuje ona faktycznego zdarzenia. Tymczasem w księdze podatkowej powinny znaleźć się tylko dokumenty, które dokumentują realnie poniesione koszty uzyskania przychodów. Nie należy też wprowadzać faktury korygującej do zera.

Może się zdarzyć, że pusta faktura zostanie przez pomyłkę ujęta w księgach. W takiej sytuacji podatnik powinien skorygować koszty, zmniejszając je do zera.

Pusta faktura a podatek VAT

W przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku VAT, jest obowiązana do jego zapłaty (art. 108 ust. 1 ustawy o VAT). Jednak taka konieczność nie występuje w przypadku pustej faktury.

Program Mała Księgowość

Program Mała Księgowość ma wszystkie funkcje potrzebne do prowadzenia księgowości małej lub średniej firmy. Możesz skorzystać z niego niezależnie od wybranej formy opodatkowania. Wystawisz dzięki niemu faktury, zapłacisz podatek dochodowy i VAT, będziesz mógł zarządzać listą płac, kontrolować zobowiązania, amortyzować środki trwałe i korzystać z wielu, wielu innych funkcjonalności, których pełną listę znajdziesz na mk.rp.pl.

Przeczytaj więcej w kategorii Faktury.

Refaktura – co to jest i na czym polega refakturowanie kosztów

Przez
Rafał Panas
-
0
refaktura

Czym jest refaktura i kiedy można ją wystawić? Jak się ma do noty obciążeniowej? Czy refaktura jest przychodem? Odpowiedzi na te i inne pytania udzielamy w naszym przewodniku po refakturowaniu.

Refaktura – co to?

Refaktura jest dokumentem wystawionym przez nabywcę usługi, aby ją odsprzedać innemu przedsiębiorcy, który będzie ostatecznym odbiorcą danej usługi.

Refaktura, choć nie ma jednoznacznej definicji w przepisach podatkowych, opiera się na art. 8 ust. 2a ustawy o VAT. W przypadku, gdy podatnik nabywa usługę na rzecz osoby trzeciej, organy podatkowe traktują go jako pierwszego beneficjenta usługi, a następnie jako dostawcę tej samej usługi. Zasady refakturowania wynikają z orzecznictwa sądowego i interpretacji indywidualnej organów skarbowych.

Przepisy nie określają zasad wystawiania refaktury. Jednak taki dokument powinien zawierać następujące elementy:

  • datę wystawienia,
  • unikalny numer faktury,
  • dane podatnika i nabywcy,
  • NIP obu stron,
  • datę dokonania/zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi/otrzymania zapłaty (jeżeli nastąpiła przed sprzedażą) – w sytuacji, gdy data jest określona i inna od daty wystawienia faktury,
  • informacje dotyczące usługi (nazwę towaru lub usługi),
  • wartość sprzedaży netto, VAT i wartość brutto.

Warto pamiętać, że nazwa usługi na fakturze powinna jednoznacznie określać przedmiot transakcji.

Refaktura czy nota obciążeniowa?

Jeżeli przedsiębiorca ponosi koszty w imieniu innych podmiotów, to ma do wyboru rozliczenie i udokumentowanie tych wydatków poprzez wystawienie noty obciążeniowej lub refakturowanie.

Należy pamiętać, że oba pojęcia nie są tożsame. Czym się różni refaktura od noty obciążeniowej (zwanej też notą księgową)? 

Nota obciążeniowa to dokument księgowy, który dokumentuje zwrot kosztów. W przeciwieństwie do refaktury nie podlega opodatkowaniu VAT. 

Nota obciążeniowa wykorzystywana jest w sytuacji, kiedy nie ma możliwości wystawienia faktury VAT. Przedsiębiorcy wystawiają ją np. dłużnikom w związku z naliczoną karą za brak płatności w wyznaczonym terminie czy za odsetki za opóźnienia w regulowaniu zobowiązań. 

Refakturowanie usług oznacza natomiast odsprzedaż usługi świadczonej przez podatnika podatku od towarów i usług przy pomocy osoby trzeciej. Odsprzedaż odbywa się za taką samą kwotę, jaką przedsiębiorca zapłacił za usługę. Refakturujący wystawia fakturę VAT. Stawka tego podatku zależy od zapisów zawartych w umowie między podatnikiem i nabywcą.

Refaktura za energię elektryczną

Mówiąc o refakturowaniu kosztów energii elektrycznej, należy mieć na uwadze, że te zasady dotyczą wydatków za wszystkie media.

Refakturę za energię elektryczną i inne media można wystawić jeżeli obie strony zawarły stosowną umowę. To może być np. umowa najmu lokalu użytkowego. 

Spójrzmy na konkretny przykład. Właściciel nieruchomości wynajmuje innemu przedsiębiorcy lokal na sklep odzieżowy. Koszt mediów (w tym energii elektrycznej) może ująć w czynszu lub wystawić refakturę na wynajmującego. Który wariant wybrać? To zależy m.in. od tego czy usługę najmu i dostawy mediów można uznać za nienależne świadczenia.

Fakturę VAT wystawia firma, która pośredniczy pomiędzy właściwym usługodawcą a faktycznym nabywcą danej usługi. W naszym przykładzie będzie to np. zakład energetyczny. Przyjmowana jest stawka podatku od towaru i usług, właściwa dla tej usługi.

VAT wynikający z refaktury należy rozliczyć w dacie wystawienia faktury przez podmiot refakturujący lub w momencie upływu terminu na jej wystawienie (jeżeli dokument nie został wystawiony lub zrobiono to po upływie terminu płatności).

Refaktura kosztów a VAT

Refaktura powinna być opodatkowana VAT z uwzględnieniem treści faktury pierwotnej. W przypadku refakturowania odsprzedający usługę stosuje taką samą stawkę VAT, z jaką otrzymał daną usługę.

Warto pamiętać, że usługę można nabyć od podmiotu, który nie jest płatnikiem VAT. W takiej sytuacji potwierdzi ją faktura bez naliczonego VAT. Natomiast czynny podatnik, który odsprzedaje usługę, nalicza właściwy podatek od towaru i usług. 

Fakturę dokumentującą refakturowanie wystawia się tak samo jak zwykłą fakturę sprzedażową (w nagłówku umieszcza fakturę VAT). Trzeba dodać, że podmiot wystawiający refakturę może naliczyć marżę do ceny zakupionej przez siebie usługi.

Refaktura a ryczałt

Koszty najmu refakturowane na najemcę – opłaty za energię, wodę czy podatek od nieruchomości – nie są zaliczane do przychodów z działalności gospodarczej. Przedsiębiorca powinien odprowadzić od nich zryczałtowany podatek dochodowy.

Czy refaktura jest przychodem?

Tak, w przypadku kwoty czynszu oraz należności za zużycie prądu, wody czy gazu opłaconych przez najemcę lokalu, na podstawie refakturowania, stanowią dla podatnika przychód podlegający opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Refaktura od kwoty netto czy brutto?

Aby odpowiedzieć na to pytanie, spójrzmy na przykład, którego dotyczyła indywidualna interpretacja dyrektora Krajowej Izby Skarbowej. Wniosek o interpretację złożyła gmina, która refakturowała miastu energię elektryczną potrzebną do oświetlenia ulic. Zużyta energia refakturowana jest bez doliczania marży.

Gminę interesowało, czy podstawę opodatkowania stanowi kwota brutto zawierająca podatek VAT naliczony przez dostawcę energii elektrycznej, czy kwota netto.  

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej ocenił w interpretacji, że w przypadku refakturowania kosztów związanych ze zużytą energię elektryczną podstawę opodatkowania stanowi kwota brutto faktury, która już zawiera podatek VAT naliczony przez zakład energetyczny.

Szczegóły zawarte są w interpretacji indywidualnej z 1 sierpnia 2023 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.260.2023.2.WK wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Refaktura – jak wystawić?

Wystawienie refaktury nie powinno stanowić problemu, bo to dokument wystawiany tak samo jak tradycyjna faktura sprzedażowa. 

Refaktura powinna zawierać wszystkie najważniejsze elementy tradycyjnej faktury VAT, aby spełnić wymogi formalne – to data wystawienia dokumentu, imiona i nazwiska/nazwy stron transakcji oraz ich adresy, kolejny numer w ramach serii, NIP nabywcy i sprzedawcy, określenie nazwy towaru i usługi, datę data dokonania/zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi, datę otrzymania zapłaty jeśli nastąpiła przed sprzedażą (w przypadku daty, która została określona i różni się od daty wystawienia faktury), wartość sprzedaży wyrażona kwotą brutto i netto oraz wartość VAT.

Warto przypomnieć, że w nagłówku refaktury piszemy „faktura”.

Refaktura kosztów – księgowanie

Ustawa o rachunkowości nie określa zasad refakturowania kosztów. W praktyce księgowej uznaje się, że przychody oraz koszty związane z refakturowaniem mediów ujmuje się w księgach rachunkowych na kontach służących ewidencji pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych (są związane pośrednio z działalnością operacyjną firmy wynajmującej lokal użytkowy).

Przychód wynikający z refaktury należy rozpoznać na takich samych zasadach jak przychód wynikający ze sprzedaży towarów i usług w ramach prowadzonej działalności. Dzieje się to w dacie wystawienia refaktury lub w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, o ile umowa zawiera taki sposób rozliczania.

Przypomnijmy jednak, że nie ma jednolitej interpretacji dotyczących tego jak rozliczyć refakturowane koszty. W większości przypadków takie koszty zaliczane są do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia (nie są związane bezpośrednio z przychodem). Przedsiębiorcy, którzy nie wiedzą, jak rozliczać koszt z refaktury powinni wystąpić o wydanie indywidualnej interpretacji.

Przeczytaj więcej w kategorii Faktury.

Wniosek o zwrot składki zdrowotnej

Przez
Rafał Panas
-
0
wniosek o zwrot składki zdrowotnej

Co zrobić jeżeli okaże się, że przedsiębiorca zapłacił składkę zdrowotną w wyższej kwocie, niż była ustalona? Może wystąpić z wnioskiem o zwrot. Sprawdzamy, kto ma prawo złożyć taki wniosek, kiedy i w jaki sposób.

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej

Po reformie Polskiego Ładu przedsiębiorcy mają obowiązek składać roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Robią to na druku ZUS DRA składanym za kwiecień danego roku i wysyłanym w terminie od 1 do 22 maja bieżącego roku.

Nie każdy przedsiębiorca musi rozliczać składkę zdrowotną za dany rok. Do grona zobowiązanych należą osoby, które prowadziły działalność gospodarczą i korzystały z formy opodatkowania, która uzależniała wysokość składki zdrowotnej od ilości uzyskanego przychodu (skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych).

Kto może składać wniosek o zwrot składki zdrowotnej?

Jak już stwierdziliśmy, wniosek o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne przysługuje płatnikom, którzy wpłacili kwotę wyższą niż ustalona. Nadpłata wynika z rocznego rozliczenia składki.

Kiedy konkretnie przedsiębiorcy przysługuje zwrot nadpłaconej składki? W sytuacji kiedy suma składek na ubezpieczenie zdrowotne wpłaconych w ciągu roku, jest wyższa od rocznej podstawy wymiaru składki ustalonej (w zależności od formy opodatkowania stosowanej przez podatnika).

Gdzie znaleźć wniosek o zwrot składki zdrowotnej?

Może okazać się, że kwota opłaconej składki była wyższa niż jej wartość widniejąca w rozliczeniu rocznym. Płatnicy, którzy znaleźli się w takiej sytuacji – nadpłacili składkę zdrowotną – dostaną na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS komunikat o przygotowanym wniosku o zwrot nadpłaty na ubezpieczenie zdrowotne.

Komunikat zostanie przygotowany przez system. Informacja znajduje się w obszarze „Moje dane” w sekcji „Wnioski o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne”.  

Warto dodać, że od 1 stycznia 2023 roku każdy płatnik składek ma obowiązek posiadania profilu na PUE ZUS. Profil zakłada się przy użyciu certyfikatu kwalifikowanego lub profilu zaufanego ePUAP (ewentualnie osobiście w najbliższej placówce Zakładu Ubezpieczeń Społecznych).

Jak złożyć wniosek o zwrot nadpłaty składki zdrowotnej?

Wniosek o zwrot nadpłaty składki zdrowotnej składa się poprzez system PUE ZUS. Należy zweryfikować wniosek RZS-R wystawiony w sytuacji nadpłaty na ubezpieczenie zdrowotne. Po przejrzeniu i weryfikacji wniosku wystarczy go podpisać i wysłać do ZUS (wszystko dzieje się poprzez PUE ZUS, czyli online).

Przed podpisaniem wniosku warto potwierdzić rachunek bankowy, na który ZUS przekaże nadpłatę. Jeżeli przedsiębiorca chce zmienić lub dodać rachunek, to musi złożyć formularz ZUS ZBA. Dokument można złożyć w oddziale ZUS lub w formie elektronicznej poprzez PUE ZUS.

Wniosek o zwrot składki zdrowotnej – do kiedy?

Wniosek o zwrot składki zdrowotnej można złożyć do 1 czerwca danego roku. Zwrot zostanie przekazany na konto bankowe w terminie do 3 miesięcy od ostatniego dnia na złożenie zeznania podatkowego PIT-36 lub PIT-36L (czyli 30 kwietnia). 

Warto pamiętać, że ZUS może odmówić zwrotu nadpłaty składki zdrowotnej. Płatnik dostanie wówczas decyzję w formie elektronicznej. Może odwołać się od tej decyzji do sądu zgodnie z zasadami zawartymi w Kodeksie postępowania cywilnego (dla postępowań w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych).

Co się stanie z nadpłaconą składką gdy nie złożysz wniosku RZS-R?

Może się zdarzyć, że płatnik nie złoży wniosku o zwrot nadpłaty rocznej do 1 czerwca. Nic straconego. Jeżeli taka osoba nie ma zaległości z tytułu składek lub nienależnie pobranych świadczeń, nadpłata zostanie rozliczona do końca danego roku. Zgodnie z art. 81 ust. 2qa ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, nadpłata zostanie zaliczona na poczet przyszłych składek. 

Co się stanie jeżeli płatnik ma zaległości? W takim przypadku kwota nadpłaty najpierw jest zaliczana na poczet ich pokrycia, a pozostała suma zostanie przekazana na konto płatnika.

Uwaga! Możliwy jest jeszcze zwrot nienależnie opłaconych składek. Aby otrzymać pieniądze, należy wypełnić i złożyć wniosek RZS-P, przez internet (PUE ZUS), osobiście lub wysyłając go pocztą.

Podatnik powinien złożyć RZS-P zaraz po tym, jak stwierdzi, że opłacił składkę w zawyżonej wysokości. ZUS zwróci nadpłatę w ciągu 30 dni od dnia wpłynięcia wniosku (za opóźnienie będą naliczone odsetki jak od zaległości podatkowych).

ZUS może odmówić zwrotu. W takiej sytuacji podatnik ma prawo wystąpić o wydanie decyzji w tej sprawie, od której będzie mógł się odwołać.

Przeczytaj więcej w kategorii ZUS.

Czy składka zdrowotna jest kosztem?

Przez
Rafał Panas
-
0
czy składka zdrowotna jest kosztem

Składka zdrowotna może być dla przedsiębiorcy kosztem uzyskania przychodu, jednak nie dla wszystkich. Sprawdzamy, kto może uwzględnić ją w KUP, na jakich zasadach oraz co zrobić z ubezpieczeniem zdrowotnym pracowników i współpracowników.

Czy składka zdrowotna jest kosztem?

Ubezpieczenie zdrowotne jest z zasady obowiązkowe dla każdego przedsiębiorcy. Korzystanie z preferencji podatkowej takiej jak ulga na start nie zwalnia z opłaty składki zdrowotnej.

Wysokość składki zależy od formy opodatkowania i wysokości dochodów.

U osób rozliczających się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych (według skali podatkowej), składka na ubezpieczenie zdrowotne stanowi 9% podstawy wymiaru składki, czyli dochodu z działalności gospodarczej.

U przedsiębiorców, którzy wybrali podatek liniowy (19%), składka zdrowotna wynosi 4,9% podstawy wymiaru składki (dochodu z działalności gospodarczej).

Trzeba pamiętać, że u podatników, których dochód w danym miesiącu będzie niższy niż minimalne wynagrodzenie, składka zdrowotna wynosi 9% minimalnego wynagrodzenia (w 2024 roku to 4242 zł brutto, a od lipca 2024 – 4 300 zł brutto). 

Jaka jest minimalna składka zdrowotna w 2024 roku? To 381,78 zł za każdy miesiąc (od 1 lutego 2024 roku do 31 stycznia 2025 roku).

Dla przedsiębiorców rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, składka wynosi 9% zryczałtowanej podstawy.

Kto będzie mógł odliczyć składkę zdrowotną od podatku?

Składkę zdrowotną mogą rozliczyć przedsiębiorcy, którzy stosują podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i kartę podatkową. W każdym z tych przypadków obowiązują inne zasady. Przedsiębiorcy płacący podatek według skali podatkowej nie mają prawa do odliczenia ubezpieczenia zdrowotnego.

Zacznijmy od płatników podatku liniowego. Składki na ubezpieczenie zdrowotne podlegają:

  • odliczeniu od podstawy opodatkowania lub
  • zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu (KUP).

Uwaga! Obowiązuje limit zaliczenia w KUP lub odliczenia od podstawy opodatkowania zapłaconej składki zdrowotnej. W 2024 roku wynosi on w obu przypadkach 11 600 zł (w 2023 roku było to 10 200 zł).

Zaliczenie ubezpieczenia zdrowotnego do KUP jest dla przedsiębiorcy korzystniejsze. Dlaczego? Bo jej wysokość obniży też podstawę wymiaru składki. Po zaliczeniu zapłaconej składki zdrowotnej do kosztów, przedsiębiorca może oszczędzić do 2079,30 zł (426,30 zł na składce zdrowotnej i 1653 zł podatku).

Po odliczeniu składki zdrowotnej od dochodu podatnik może tylko obniżyć obliczony podatek dochodowy. 

To nie wszystko. Co się stanie jeżeli przedsiębiorca poniósł straty z działalności? Jeżeli wykazał ją w zeznaniu rocznym, to zapłacona składka zdrowotna ujęta w kosztach nie przepadnie. Stratę można rozliczać jako stratę z lat ubiegłych w kolejnych 5 latach podatkowych, obniżając podstawę opodatkowania. Warto jednak pamiętać, że jeżeli przedsiębiorca zdecydował się na odliczenie składki zdrowotnej w zaliczce na podatek, to nie będzie mógł wykorzystać nieodliczonych składek w następnych latach.

Co z przedsiębiorcami na ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych lub korzystającymi z karty podatkowej?

Osoby rozliczające się ryczałtem mają prawo odliczenia od przychodu kwoty odpowiadającej 50% opłaconych składek zdrowotnych od przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Podatnicy rozliczający się kartą podatkową mogą obniżyć podatek o 19% zapłaconych składek zdrowotnych w danym roku podatkowym.

Składka zdrowotna pracownika – koszt uzyskania przychodu dla zatrudniającego?

Przedsiębiorca zatrudniający pracownika ma obowiązek płacić za niego ubezpieczenie zdrowotne. Składka zdrowotna wynosi 9% podstawy, czyli wynagrodzenia brutto pomniejszonego o składki społeczne opłacone przez pracownika.

Czy składka zdrowotna będzie dla zatrudniającego kosztem uzyskania przychodu?

Nie, pracodawca nie ma prawa odliczyć składek zdrowotnych pracownika. Nie są dla niego kosztem uzyskania przychodu, ponieważ finansuje je pracownik. Przedsiębiorca pełni w tym wypadku rolę płatnika, który pobiera składki z wynagrodzenia pracownika i przekazuje je do ZUS.

Warto natomiast dodać, że KUP będą składki opłacone przez pracodawcę, czyli emerytalna, rentowa, wypadkowa oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Czy składka zdrowotna osoby współpracującej jest kosztem?

Tak, jednak tylko w określonych sytuacjach. Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 58 ustawy o PIT do KUP można zaliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone za osoby współpracujące z przedsiębiorcą opodatkowanym podatkiem liniowym. Obowiązuje limit roczny 11 600 zł dla składek przedsiębiorcy i współpracującego.

Składki zapłacone za osoby współpracujące mogą odliczyć również podatnicy rozliczający się w formie ryczałtu – odliczą od przychodu kwotę odpowiadającą 50% opłaconych składek.

Przeczytaj więcej w kategorii Koszty.

Dokument WZ – wydanie zewnętrzne: co to jest i kiedy stosować?

Przez
Rafał Panas
-
0
dokument wz

Druk WZ dokumentuje wydanie towarów lub materiałów. To dla wielu przedsiębiorców bardzo ważny dokument, który m.in. jest podstawą do późniejszego wystawienia faktury. Czym jest, kto ma obowiązek go stosować i co powinien zawierać? Przedstawiamy najważniejsze informacje o tzw. wuzetce.

Co to jest dokument WZ?

Dokument (druk) WZ to dokument magazynowy, który potwierdza wydanie z magazynu na zewnątrz jednostki materiałów, towarów lub produktów. Wydanie zewnętrzne stosuje się np. przy sprzedaży towarów.

Dokument ten jest niezbędny do prawidłowej ewidencji magazynowej oraz do rozliczeń finansowych z kontrahentami. Wystawia go pracownik magazynu lub sprzedawca. Jest podstawą do wystawienia faktury sprzedaży – faktura powinna zawierać dane z dokumentu WZ.

Dokument WZ (zwany często wuzetką) może być stosowany w transporcie towarów, jako potwierdzenie zwrotu towaru, przekazania towaru do produkcji/przetwarzania czy zostać wykorzystanym do sporządzenia deklaracji celnej.

Należy pamiętać, że przedsiębiorstwo powinno przechowywać dokumenty dowodów WZ przez 5 lat (art. 74 ustawy o rachunkowości).

Czy wiesz, że…?

Pieczęć kwalifikowaną w najniższej cenie znajdziesz na pieczeckwalifikowana.pl.

Dokument WZ a ustawa o rachunkowości

Ustawa o rachunkowości zobowiązuje podmioty prowadzące pełne księgi handlowe do prowadzenia magazynu. Dokument WZ jest dowodem magazynowym, który potwierdza rozchód towarów i materiałów (nie jest jednak dokumentem księgowym). 

Dokument WZ to jeden z dokumentów zewnętrznych własnych jednostki. Wystawiany jest i przekazywany w oryginale kontrahentom (art. 20 ust. 2 ustawy o rachunkowości).

Czy dokument WZ jest obowiązkowy?

Przedsiębiorcy prowadzący KPiR nie muszą prowadzić gospodarki magazynowej (taki obowiązek nie wynika wprost z przepisów) jednak często używają dokumentów WZ, bo taki dokument m.in. ułatwia im remanent związany z prowadzeniem magazynu, księgowaniem i dokumentem potwierdzającym wydanie towaru.

Przypomnijmy, że remanent (spis z natury) należy sporządzić na 31 grudnia każdego roku. 

Dokument WZ można zaksięgować w KPiR jeżeli odbiorca otrzyma towar i dokona nim obrotu przed otrzymaniem faktury za ten towar.

Czy dokument WZ musi być podpisany przez odbiorcę?

Tak, dokument WZ powinien być podpisany przez odbiorcę, aby potwierdzić przekazanie towaru/materiału i stanowić podstawę do wystawienia faktury. Jeżeli druk WZ ma być dokumentem księgowym, to musi m.in. zawierać podpisy obu stron transakcji.

Dokument WZ a faktura

Dokument WZ w praktyce często dokumentuje sprzedaż. Wystawiany jest kiedy np. pracownik nie ma uprawnień do wystawienia faktury. Dokument wydania zewnętrznego będzie podstawą  wystawienia faktury (w nieprzekraczalnym terminie 7 dni).

Faktura sprzedaży zawiera dane z dokumentu WZ.

Warto pamiętać, że choć dokument WZ może być podstawą do wystawienia faktury, to nie ma obowiązku wydawania takiego dokumentu do każdej faktury.

Dokument WZ a paragon

Na podstawie dokumentu WZ możliwe jest wystawianie różnych dokumentów sprzedaży, w tym paragonu fiskalnego.

Dokument WZ do druku

Warto pamiętać, że w przepisach nie ma konkretnego wzoru wuzetki, czyli dokumentu WZ. Można go przygotować samemu lub skorzystać ze wzorów dostępnych w internecie. Trzeba pamiętać, że dokument WZ powinien zawierać niezbędne dane:

  • kolejny numer,
  • datę wystawienia,
  • datę wydania towaru/materiału,
  • oznaczenie towaru/materiału,
  • cenę jednostkową,
  • ilość wydanego towaru/materiału,
  • dane odbiorcy i wystawcy,
  • podpis osoby upoważnionej do wystawienia WZ.

Dokument WZ może również zawierać dodatkowe elementy, czyli np. numer zamówienia klienta czy numer zamówienia z danymi dotyczącymi m.in. wagi towaru, sposoby pakowania czy atestów oraz numer kontraktu, czy numer zamówienia w wewnętrznym systemie informatycznym. 

Z zasady im więcej danych zostanie uwzględnionych na dokumencie WZ tym mniejsza szansa na zaistnienie później ewentualnych wątpliwości np. związanych z transportem, wystawieniem faktury czy generalnie prawidłowym zarządzaniem przepływem materiałów/towarów.

Nabywca powinien otrzymać „wuzetkę” niezwłocznie po jej wystawieniu, czyli wraz z towarem lub usługą (osobiście, pocztą tradycyjną lub e-mailem).

Dokument WZ – jak wypełnić?

Dokument WZ w formacie DOC lub PDF można wypełnić, wydrukować i przekazać nabywcy lub skorzystać z aplikacji księgowej, która ma dodatek magazynowy.

Pieczęć kwalifikowana – wygodne rozwiązanie dla Twojej firmy

Pieczęć kwalifikowana to usługa zaufania przeznaczona dla osób prawnych. Za jej pomocą potwierdzisz, że dokument jest autentyczny i nie został naruszony. To niezawodne narzędzie w kontaktach z kontrahentami i wewnętrznych działaniach firmy. Pieczęć elektroniczną pochodząca od kwalifikowanego dostawcy zaufania kupisz na pieczeckwalifikowana.pl. Jest absolutnie niezbędna, jeśli chcesz wygodnie korzystać z KSeF.

Przeczytaj więcej w kategorii Księgowość.

Usługa cateringowa a odliczenie VAT

Przez
Rafał Panas
-
0
usługa cateringowa a odliczenie vat

Czy przedsiębiorca, który nabył usługę cateringową, może odliczyć VAT? Tak, jednak musi ustalić, czy rzeczywiście w grę wchodzi catering. Sprawdzamy, czym różni się catering i gastronomia z punktu widzenia możliwości odliczenia podatku z faktur za zakup tych usług.

Usługi cateringowe a gastronomiczne

Możliwość odliczenia podatku od towarów i usług zależy od rodzaju usługi, z której korzystał podatnik: gastronomicznej czy cateringowej. Czym się różnią usługi cateringowe i gastronomiczne i dlaczego to rozróżnienie jest ważne z punktu widzenia VAT?

Obie usługi dotyczą przygotowania posiłku, jednak nie są tożsame. Różnią się przede wszystkim miejscem świadczenia oraz zakresem świadczonych usług.

Zacznijmy od usług gastronomicznych. Obejmują one przygotowanie i podanie posiłku w miejscu, w którym jest on przyrządzany, na przykład w restauracji lub barze.

Przedsiębiorcy muszą pamiętać, że nie przysługuje im prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od usług gastronomicznych (art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT). Wyjątkiem jest sytuacja, w której taka usługa dotyczy podmiotu świadczącego usługi przewozu osób kupującego gotowe posiłki dla pasażerów. VAT można również odliczyć jeżeli usługa gastronomiczna stanowi integralną część usługi kompleksowej, jaką jest impreza integracyjna dla pracowników, podczas której zostanie podane jedzenie.

Spójrzmy na prosty przykład. Jeżeli firma X organizuje szkolenie dla swoich klientów i kupiła lunch jako usługę gastronomiczną, to nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego od dokonanego zakupu.

Trzeba pamiętać, że jeżeli wydatek na usługę gastronomiczną był związany z uzyskaniem przychodu, zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła, to w ewidencji księgowej (KPiR) należy ująć wartość brutto wynikającą z faktury (w rubryce „Pozostałe wydatki”).

Usługi cateringowe, zgodnie z regulacjami unijnymi, obejmują dostarczanie gotowej lub niegotowej żywności albo napojów, wraz z odpowiednimi usługami wspomagającymi pozwalającymi na ich natychmiastowe spożycie. 

Decydującym kryterium rozróżniającym usługę gastronomiczną i cateringową jest miejsce spożycia posiłku. Jeżeli posiłki są spożywane poza miejscem ich przygotowania (np. poza restauracją czy innym lokalem usługodawcy), to mamy do czynienia z usługą cateringową, a nie gastronomiczną.

PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ:

  1. Jaka stawka VAT dla towaru lub usługi. Gdzie to sprawdzić? 
  2. Na czym polega obliczanie VAT? Najważniejsze informacje 
  3. Ile jest czasu na odliczenie VAT z faktury? 
  4. Usługa hotelowa a VAT – czy można ją odliczyć? Jaka stawka obowiązuje?
  5. Kto może złożyć wniosek o wydanie wiążącej informacji stawkowej?

Usługa cateringowa a odliczenie VAT

Przedsiębiorca, który jest czynnym podatnikiem VAT i nabył usługę na potrzeby realizowanej działalności gospodarczej, ma prawo do odliczenia podatku VAT (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). Jednak, jak już wspomnieliśmy wyżej, nie będzie to możliwe w sytuacji nabycia usługi gastronomicznej. Czy podobnie jest z cateringiem?

Nie, w przypadku usług cateringowych, podatnik nabywający ma prawo do odliczenia podatku VAT. Z tego względu, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku VAT, kluczowe jest zdefiniowanie, czy świadczona usługa to catering, a nie gastronomia.

Wróćmy do wcześniejszego przykładu. Jeżeli firma X dla swoich klientów zamówi usługę cateringową, to zgodnie z przepisami będzie miała prawo odliczyć podatek naliczony od tego zakupu.

Trzeba pamiętać, że na fakturze VAT powinny znaleźć się precyzyjna informacja, że zakupiona usługa dotyczyła usługi cateringowej.

Pieczęć kwalifikowana – wygodne rozwiązanie dla Twojej firmy

Pieczęć kwalifikowana to usługa zaufania przeznaczona dla osób prawnych. Za jej pomocą potwierdzisz, że dokument jest autentyczny i nie został naruszony. To niezawodne narzędzie w kontaktach z kontrahentami i wewnętrznych działaniach firmy. Pieczęć elektroniczną pochodząca od kwalifikowanego dostawcy zaufania kupisz na pieczeckwalifikowana.pl. Jest absolutnie niezbędna, jeśli chcesz wygodnie korzystać z KSeF.

Przeczytaj więcej w kategorii VAT.

1...161718...105Strona 17 z 105

PoradnikBiznesu.pl to ogólnodostępny i bezpłatny serwis informacyjny skierowany do szeroko definiowanego biznesu. Jest rozwinięciem bloga programu Mała Księgowość Rzeczpospolitej cieszącego się popularnością od przeszło 20 lat. Wydawcą serwisu jest e-Kiosk SA.

Najnowsze

Jak wygląda odliczenie darowizny od podatku dochodowego 2025?

Rafał Panas - 0
Kto może odliczyć darowiznę od podatku, na co przekazać pieniądze, aby zmniejszyć daninę dla państwa, jak udokumentować darowiznę, czy taka optymalizacja podatku dostępna jest...

Ile zarabia żołnierz w polskiej armii w 2025 roku? Od stycznia zmiany w świadczeniu za długoletnią służbę

Rafał Panas - 0
6 000 zł brutto – tyle wynosi najniższe wojskowe wynagrodzenie w 2025 roku. Polski żołnierz może jednak zarobić o wiele więcej, do tego dochodzi...

Jakie warunki trzeba spełnić, żeby dostać świadczenie przedemerytalne 2024? Ile wynosi na rękę?

Rafał Panas - 0
Na jaką pomoc może liczyć osoba pozbawiona zatrudnienia na kilka lat przed emeryturą, która nie może znaleźć pracy? W grę wchodzi świadczenie przedemerytalne. Jednak...

Najchętniej czytane

Podatek od darowizny i spadku w 2025 roku. Kiedy nie trzeba płacić podatku za darowiznę w najbliższej rodzinie?

Anna Frankiewicz - 0
Podatek od darowizny jest obowiązkowy, nawet gdy dotyczy on najbliższej rodziny. Z tego artykułu dowiesz się, jak go wyliczyć, jakie są wolne kwoty od...

Nierejestrowana działalność gospodarcza. Jak zarabiać bez rejestracji?

Redakcja - 0
Firma na próbę, zarabianie bez firmy. Choć nierejestrowana działalność gospodarcza ma różne oblicza, pozostaje dobrym sposobem na przetestowanie pomysłu na biznes. Na czym dokładnie...

Czynny żal do Urzędu Skarbowego – kiedy należy go złożyć? Wzór

Redakcja - 0
Jak wygląda czynny żal? Wzór pozwoli szybciej go wypełnić. Zobacz, jak wygląda. Sprawdź, jakie warunki trzeba spełnić, aby można było złożyć czynny żal. Przeczytaj...

Na skróty

Copyright: eContentLab / e-Kiosk SA 2023